डॉ. भीमराव रामजी आंबेडकर
डॉ. भीमराव यांचा जन्म 14 एप्रिल 1891 मध्ये मध्यप्रदेश मधील महू गाव येथे झाला . त्यांच्या वडिलांचे नाव रामजी सकपाळ होते , जे भारतीय सेनेमध्ये असताना देशाची सेवा करत होते आणि आपल्या चांगल्या कार्यामुळे ते सुभेदार च्या पद वरती होते . त्यांच्या आईचे नाव भिमाबाई असे होते रामजी सुरुवातीपासून आपल्या मुलांना अभ्यासासाठी प्रोत्साहित करत होते त्याच्यामुळे भिमराव यांना लहानपणापासून अभ्यासाचा छंद होता . परंतु ते महार जातीमधील होते . त्यांना त्याकाळी शूद्र असे म्हणत होते , शूद्र याचा अर्थ असा होतो की , खालच्या जातीतील लोकांच्या द्वारा वरच्या जातीतील लोकांच्या कोणत्याही वस्तूला हात लागला तर ती अपवित्र मानली जात होती . अशा खराब विचारांमुळेच खालच्या जातीतील मुलांना शाळेत जाऊ देत नव्हते . परंतु भाग्याने सरकारने सेना मधील काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांच्या मुलांसाठी शाळा सुरू केली आणि त्यांच्यामुळेच भीमरावांची शाळेची सुरुवात सुरू झाली . शाळेमध्ये अभ्यासात चांगले असतानासुद्धा भीमरावांना वर्गामध्ये एका कोपऱ्यात बसावे लागत असे आणि त्यांना पाणी पिण्यासाठी सुद्धा नळाला हात लावण्याची परवानगी नव्हती . शाळेचा शिपाई येऊन दुरून त्यांच्या हातावरती पाणी टाकायचा तेव्हा ते पाणी प्यायचे आणि शिपाई नसल्यास त्यांना बिना पाण्याने राहावं लागत होते.
1894 मध्ये रामजी सकपाळ रिटायर झाल्यानंतर त्यांचा पूर्ण परिवार महाराष्ट्र मधील सातारा जिल्ह्यामध्ये स्थायिक झाल . सातारा आल्यानंतर केवळ दोन वर्षांमध्ये भीमराव यांच्या आईचा मृत्यू झाला त्यानंतर त्यांची देखभाल त्यांची आत्या मीराबाई यांनी अतिशय कठीण परिस्थितीत केली . रामजी सकपाळ आणि भीमाबाई यांचे चौदा मुलांन पैकी फक्त तीन मुले बलराम , आनंदराव आणि भीमराव आणि तीन मुली मंजुला , गंगा आणि तुळसा हेच या कठीण परिस्थितीमध्ये जिवंत राहू शकले . आपल्या भावांपैकी आणि बहिणींपैकी फक्त भीमराव यांनी समाजाला दुर्लक्ष करून आपलं शिक्षण पूर्ण केलं .
1897 मध्ये एल्फिस्टन हाय स्कूल मुंबई येथे ऍडमिशन घेतले आणि शाळेत छोटी जात मधील सर्वात पहिले विद्यार्थी होते . 1907 मध्ये भीमरावांनी हायस्कूल ची परीक्षा पास केली या यशामुळे त्यांच्या जातीमधील लोकांना एक मोठी खुशी झाली होती कारण त्याकाळी हायस्कूल पास करणे हे एक मोठी गोष्ट होती आणि तेही एक शूद्र मुलाने हे त्याहून आश्चर्यजनक गोष्ट होती . ह्या यशाला बघून अर्जुन केळुसकर यांनी भीमरावांना गौतम बुद्ध यांचे पुस्तक पुरस्कार म्हणून दिले .
1912 मध्ये इकॉनॉमिक्स आणि पॉलिटिकल सायन्स यांच्यामध्ये आपली डिग्री प्राप्त करून आणि ते 1913 मध्ये स्कॉलरशिप प्राप्त करून पोस्ट ग्रॅज्युएशन साठी अमेरिका निघून गेले . तिथे त्यांनी कोलंबिया युनिव्हर्सिटी मधून 1915 मध्ये एम ए ची डिग्री घेतली , आणि त्याच्याच पुढच्या वर्षी 1916 मध्ये त्यांना एक रिसर्चसाठी पीएचडी या डिग्री ने सन्मानित केले गेले . या रिसर्चला त्यांनी "evolution of provincial finance in British India" या रूप मध्ये प्रकाशित केले . आपली डॉक्टरेट ची डिग्री घेऊन 1916 मध्ये भीमराव लंडन मध्ये गेले तिथे त्यांनी लॉ मध्ये आणि अर्थशास्त्र मध्ये डॉक्टरेट ची तयारी करण्यासाठी आपले नाव लिहिले , परंतु पुढच्या वर्षी स्कॉलरशिप संपल्यामुळे त्यांना त्यांचे शिक्षण अर्ध्या मध्येच सोडून भारतात परत यावे लागले .भारतात येऊन ते क्लर्क आणि अकाऊंट यांसारखी नोकरी केली यानंतर 1920 मध्ये आपले साठवलेले पैसे आणि आपल्या मित्राच्या मदतीने लंडनला गेले . तिथे त्यांनी 1923 मध्ये त्यांनी आपलं रिसर्च "प्रॉब्लेम ऑफ रुपी" हे पूर्ण केलं . त्यानंतर त्यांना लंडन युनिव्हर्सिटी द्वारा डॉक्टर ऑफ सायन्स हे उपाधी दिली गेली.
त्यानंतर त्यांनी आपलं जीवन समाजकार्यासाठी लावून दिलं होत . दलित समाजाला आजादी आणि भारत स्वतंत्र राष्ट्र बनवण्यासाठी त्यांनी बरेच पुस्तके लिहिली होती की जे पूर्ण समाजावरती प्रभावशाली ठरली .
1926 मध्ये ते मुंबई विधानसभा परिषद मध्ये सदस्य बनले . 13 ऑक्टोबर 1935 मध्ये डॉ. भीमराव रामजी आंबेडकर यांना सरकारी लॉ कॉलेज मध्ये प्रिन्सिपल बनविले होते . 1936 मध्ये भिमराव यांनी स्वतंत्र लेबल ची स्थापना केली की जे 1937 मध्ये केंद्रीय विधानसभा मध्ये लढून 15 सीटे जिंकली होती .
1941 ते 1945 मध्ये त्यांनी विविध पुस्तके प्रकाशित केली . 15 ऑगस्ट 1947 मध्ये भारत स्वतंत्र झाल्यानंतर डॉ. भीमराव रामजी आंबेडकर यांना पहिले कानून मंत्री बनवले आणि ठोस कानून भारताला त्यांनी दिले त्यानंतर त्यांनी लिहिलेले संविधान 26 जानेवारी 1950 रोजी लागू केले आणि त्यानंतर डॉक्टर भीमराव रामजी आंबेडकर यांच्या विचाराने भारतीय रिजर्व बैंक यांची स्थापना झाली .
6 डिसेंबर 1956 रोजी डॉ. भीमराव रामजी आंबेडकर यांचं मुंबईमध्ये निधन झाले .
No comments:
Post a Comment